|
Kanun
Resmi Gazete Tarihi: 18
Mayıs 2012 CUMA
Resmi Gazete Sayısı: 28296
6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu
Zorunlu Deprem Sigortasının düzenlenmesi; 4484 sayılı Kanunla
değişik 27/8/1999 tarihli ve 4452 sayılı Kanunun verdiği yetkiye
dayanılarak, Bakanlar Kurulu'nca 25.11.1999 tarihinde
kararlaştırılmıştır.
Amaç ve Kapsam
Madde 1 - (1) Bu
Kanunun amacı, binalarda deprem sonucu meydana gelebilecek maddi
zararların karşılanmasını teminen yaptırılacak zorunlu deprem
sigortası ile sigorta şirketlerince teminat verilemeyen veya
teminat verilmesinde güçlükler bulunan çeşitli afetler ve
riskler sonucu meydana gelebilecek maddi ve bedeni zararların
karşılanabilmesini teminen sunulacak sigorta ve reasürans
teminatlarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Tanımlar
Madde 2 - (1) Bu
Kanunda geçen;
a) Bakan veya Bakanlık: Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu
Bakanı veya Bakanlığı,
b) Birlik: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğini,
c) Kurum: Doğal Afet Sigortaları Kurumunu,
ç) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
d) Reasürans şirketi: 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı
Sigortacılık Kanununa göre Türkiye’de kurulmuş reasürans şirketi
ile yurt dışında kurulmuş reasürans şirketinin Türkiye’deki
teşkilatını,
e) Sigorta şirketi: 5684 sayılı Kanuna göre Türkiye’de kurulmuş
sigorta şirketi ile yurt dışında kurulmuş sigorta şirketinin
Türkiye’deki teşkilatını,
f) Teknik işletici: Kurumun teknik işleri ile işletmeye ilişkin
iş ve işlemlerini yürüten şirketi,
g) Yönetim Kurulu: Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim
Kurulunu,
ğ) Zorunlu deprem sigortası: Binalarda depremin doğrudan neden
olduğu maddi zararlar ile deprem nedeniyle ortaya çıkan yangın,
infilak, dev dalga (tsunami) ve yer kayması sonucu oluşan maddi
zararları teminat altına alan zorunlu sigortayı,
ifade eder.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu
Madde 3 - (1) Bu
Kanuna göre sunulacak sigorta ve reasürans teminatları, Bakanlık
nezdinde kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz Doğal Afet
Sigortaları Kurumu tarafından verilir. Kurumun merkezi, teknik
işleticinin idare merkezinin bulunduğu yerdir. Kurumun tescilli
isim hakkı Müsteşarlığa aittir.
(2) Kurum ve gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan
muaftır.
(3) Kurum ile bu Kanun kapsamında gerçekleştirilen iş ve
işlemler, 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince
Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 3/12/2010 tarihli
ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı
Harcırah Kanunu, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî
Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı
Kamu İhale Kanununa tabi değildir.
(4) Kurumun taşınır ve taşınmaz varlıkları ile diğer hak, gelir
ve alacakları haczedilemez, Kurum iflas yoluyla takip edilemez.
Kurumun süresinde ödenmeyen sigorta primi alacakları, 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
(5) Kurumun yıllık hesap, iş ve işlemleri ile harcamaları
Müsteşarlık tarafından denetlenir. Müsteşarlık, Kurumun
faaliyetlerine ve denetim sonuçlarına ilişkin olarak her yıl
Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna bilgi
verir.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulu
Madde 4 - (1) Kurum,
Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulu tarafından
yönetilir. Yönetim Kurulu, Müsteşarlıktan, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığından, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığından ve
Sermaye Piyasası Kurulundan en az genel müdür yardımcısı
düzeyinde birer üye, Birlik ve Yükseköğretim Kurulu tarafından
önerilecek üçer aday arasından belirlenecek birer üye ile teknik
işleticinin temsilcisi bir üyeden oluşur.
(2) Yönetim Kurulu üyelerinin, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) bendinin (1),
(4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen
şartları taşımaları, temsil ettikleri kuruluşların görev alanına
giren sigortacılık, acil durum yönetimi, doğal afetler, sermaye
piyasaları ve benzeri konulardan birinde, görevlerini
yürütebilmeleri için gerekli bilgiye ve en az on yıllık deneyime
sahip olmaları gereklidir. Yükseköğretim Kurulu tarafından
önerilecek adayların, inşaat, jeofizik, jeoloji mühendisliği
veya dengi bölümlerinden mezun ve deprem konusunda en az yedi
yıl deneyimli olmaları gereklidir.
(3) Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili kurumların önerisi ve
Müsteşarlığın teklifi üzerine Bakan tarafından atanır. Yönetim
Kuruluna Müsteşarlık temsilcisi başkanlık eder.
(4) Yönetim Kurulu üyeliğine atanan kimseler dört yıl için görev
yapar ve en fazla iki defa atanabilir.
(5) Yönetim Kuruluna atanan üyeler temsil ettikleri
kuruluşlardan ayrıldıkları takdirde Yönetim Kurulu üyelikleri
sona erer. Yönetim Kurulu üyelerinin bu nedenle veya görev
sürelerinin sona ermesi hâli hariç olmak üzere diğer herhangi
bir nedenle üyeliklerinin sona ermesi durumunda yerlerine ilgili
kuruluş tarafından birinci fıkrada belirtilen usule göre aday
gösterilir ve bu üyelerin üçüncü fıkrada belirtilen usule göre
atamaları yapılır. Bu üyeler, yerine atandıkları üyelerin
sürelerini tamamlar ve her hâlde en fazla iki defa atanabilir.
(6) Yönetim Kurulu en az beş üyenin katılımıyla toplanır ve
kararlarını en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla alır.
(7) Yönetim Kurulunun temsili başkan tarafından, Yönetim
Kurulunca alınan kararların yürütülmesi teknik işletici
tarafından yapılır.
(8) Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine, kamu iktisadi
teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen aylık
ücret ve diğer ödemeler tutarında ücret ödenir.
Yönetim Kurulunun Görevleri
Madde 5 - (1) Yönetim
Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Kurumun iş ve işlemlerine ilişkin çalışma planını düzenlemek.
b) Tazminat ödemelerine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi
ile tazminat ödemelerinin en kısa sürede yapılmasını sağlamak.
c) Risk paylaşımı, reasürans ve retrosesyon planını onaylamak.
ç) Kurum varlıklarının yatırıma yönlendirilmesine ilişkin usul
ve esasları belirlemek.
d) Halkla ilişkiler, tanıtım ve eğitim kampanyaları yapılmasına
karar vermek.
e) Pazarlamaya ilişkin usul ve esasları belirlemek.
f) Kurumun faaliyetleri hakkında Bakana ve Müsteşarlığa bilgi
vermek.
g) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle
verilen diğer görevleri yerine getirmek.
(2) Yönetim Kurulu üyeleri bu sıfatları dolayısıyla öğrenmiş
oldukları bilgileri üyelik sıfatını kaybetmiş olsalar dahi
Yönetim Kurulunun izni veya onayı olmaksızın açıklayamazlar.
Kurumun işlerinin yürütülmesi
Madde 6 - (1) Kurumun
teknik işleri ile işletmeye ilişkin iş ve işlemleri, yangın ve
doğal afetler branşında ruhsatı bulunan sigorta veya reasürans
şirketleri arasından Müsteşarlıkça belirlenecek bir şirket
tarafından teknik işletici sıfatıyla yürütülür. Teknik
işleticinin belirlenmesinde; şirketin mali bünyesinin
sağlamlığı, sigortacılık alanında ve uluslararası reasürans
işlemleri ile afet risklerinin yönetimindeki deneyimi, teknik ve
insan kaynakları altyapısı ve benzeri hususlar dikkate alınır.
(2) Müsteşarlık, Kurum iş ve işlemlerinin yürütülmesi amacıyla
teknik işleticiyle sözleşme yapar. Sözleşme en fazla beş yıllık
süre için yapılır ve aynı usule göre yenilenebilir. Teknik
işleticiye ödenecek işletme ücreti sözleşmede tespit edilir.
(3) Kurumun çalışma usul ve esasları ile teknik işleticinin
yetki ve sorumlulukları Müsteşarlık tarafından hazırlanan
yönetmelikle belirlenir.
(4) Kurum, Bakanın uygun gördüğü uluslararası kuruluşlara üye
olabilir ve bu kuruluşlar ile diğer ülkelerin benzeri
kuruluşlarıyla kendi çalışma konularına ilişkin olarak işbirliği
yapabilir, yurt içinde ve yurt dışında bir ücret karşılığı veya
ücret alınmaksızın danışmanlık hizmeti sağlayabilir. Bu kapsamda
yasal hakları Kuruma ait bulunan yazılım, lisans ve benzeri
varlıklar, Kurum tarafından ücreti karşılığı kullandırılabilir,
satılabilir veya hibe edilebilir.
Kurum tarafından verilecek teminatlar
Madde 7 - (1) Zorunlu
deprem sigortası teminatı münhasıran Kurum tarafından verilir.
Bu teminat, risk yönetimi açısından şartların gerekli kılması
durumunda ve Bakan tarafından uygun görülmesi hâlinde sigorta
şirketleri ile müştereken de verilebilir.
(2) Sigorta şirketlerince teminat verilememesi durumunda deprem,
sel, yer kayması, fırtına, dolu, don, çığ düşmesi ve benzeri
doğal afetler için kamu yararı açısından gerek görülmesi hâlinde
sigortacılık ilkeleri gözetilerek Kurum tarafından sigorta veya
reasürans teminatı verilebilir. Kurum tarafından bu teminatların
hangilerinin verileceği hususu Bakanın teklifi ile Bakanlar
Kurulunca belirlenir. Kurum tarafından bu fıkraya göre verilen
teminatlara ilişkin limitler, sigorta genel şartları ile
tarifelerin nasıl tespit edileceği hususu Müsteşarlık tarafından
belirlenir.
(3) Kurum tarafından verilen teminatlara ilişkin hesaplar,
kayıtlar ve hesaplar arası aktarıma ilişkin esaslar Müsteşarlık
tarafından hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
(4) Kurum tarafından verilen teminatların uygulama usul ve
esasları ile sigorta şirketleriyle müşterek sigorta yapılmasına
ilişkin esaslar Kurumun ve Birliğin görüşü alınarak sigortacılık
ilkeleri çerçevesinde Müsteşarlık tarafından belirlenir.
Hasar fazlası desteği
Madde 8 - (1) Kurum
tarafından üstlenilen riskler için ulusal ve uluslararası
piyasalardan uygun koşullarda yeterli koruma sağlanamaması
hâlinde, Bakanın teklifi ile Bakanlar Kurulunca belirlenecek
kısmının uygun bir bedel karşılığında Devlet tarafından taahhüt
edilmesine karar verilebilir.
Kurumun gelirleri ve kullanılabileceği yerler
Madde 9 - (1) Kurumun
gelirleri; sigorta ve reasürans primlerinden, reasürans ve
retrosesyon işlemlerinden elde edilen komisyonlardan, Kurum
varlıklarından sağlanan gelirlerden ve sair gelirlerden oluşur.
(2) Kurum, tazminatların ödenmesi için gerekli görülen
durumlarda yıllık prim gelirlerinin toplam tutarını geçmemek
üzere Bakanın uygun görüşü ile borçlanabilir.
(3) Kurumun gelirleri, Kurum tarafından ve sadece aşağıdaki
amaçlar doğrultusunda kullanılabilir:
a) Kurum tarafından verilen sigorta ve reasürans teminatlarına
ilişkin tazminat ödemeleri, hasar tespit işlemlerine ilişkin
ödemeler ve mahkeme masrafları.
b) Kurumun yönetimi ve işleyişi için gerekli masraflar.
c) Yurt içi ve yurt dışı piyasalardan sağlanan reasürans ve
benzeri koruma teminatlarına ilişkin ödemeler.
ç) Kurumun görev alanına giren konularda yaptıracağı çalışma ve
araştırmalara ilişkin ödemeler.
d) Danışmanlık hizmetleri ve yatırım yönetimi gibi dışarıdan
sağlanan hizmetlere ilişkin ödemeler.
e) Halkla ilişkiler, tanıtım ve eğitim kampanyalarına ilişkin
ödemeler.
f) Sigorta şirketlerine ve diğer aracı kuruluşlara ödenen
komisyonlar.
g) Kurumun aldığı borçların geri ödenmesine ilişkin faiz ve
anapara ödemeleri.
ğ) Retrosesyon ve reasürans primleri ile reasürans
komisyonları.
(4) Kurum varlıklarının yatırıma yönlendirilmesinde, yatırım
araçları bakımından çeşitlendirme yapılır ve öncelikli olarak;
varlıkların likit olması, anapara kaybı riskinin en düşük olması
ve getiri oranının yüksek olması ilkeleri esas alınır.
Zorunlu Deprem Sigortası Kapsam ve sigorta yapma zorunluluğu
Madde 10 - (1)
23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete
tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu
binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri
amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler
nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile
yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tâbidir.
(2) 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa
tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve
bağımsız bölümler, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli
oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda
yapılan binalar ile 634 sayılı Kanun kapsamında olsalar dahi
tamamı ikamet dışı amaçlarla kullanılan binalar zorunlu deprem
sigortasına tâbi değildir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen binalar ve bağımsız bölümler için
malikler veya intifa hakkı sahipleri tarafından zorunlu deprem
sigortası yaptırılır ve bu sigorta her yıl yenilenir.
(4) Kurum, ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen
binaları sigortalamama hakkına sahiptir. Kurum, taşıyıcı sistemi
olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya
zayıflatıldığı tespit edilen binaları sigortalamaz. Bu tespitin
yapıldığı binaların listesi Kurum tarafından ilgili idareye
gönderilir.
Yükümlülerin saptanması ve sigortanın kontrolü
Madde 11 - (1)
Zorunlu deprem sigortasını yaptırmakla yükümlü olanlar, 10 uncu
madde hükümleri çerçevesinde Kurum tarafından tespit edilir.
Mahallî idareler dâhil kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve
tüzel kişiler, sigorta yükümlülerinin saptanmasına ve
izlenmesine yönelik olarak Kurum tarafından kendilerinden
istenecek bilgileri belirli aralıklarla ve düzenli olarak vermek
zorundadır. Bu konudaki bilgi paylaşımı, gerektiği hâlde,
elektronik ortamda yapılabilir.
(2) Tapu müdürlükleri, maliklerin veya intifa hakkı sahiplerinin
taleplerine bağlı olarak tapu kütüğünde bu sigortaya tâbi
bağımsız bölümler ve binalarla ilgili tescil işlemlerini veya
tapuya kayıtlı taşınmazın kayda tâbi olmayan bir taşınmaza
dönüşmesi hâli hariç olmak üzere terkin işlemlerini zorunlu
deprem sigortasının yaptırıldığı ve işlem tarihi itibarıyla
geçerli olduğu belgelenmedikçe yapamaz.
(3) Zorunlu deprem sigortasının kapsamına giren binalar ve
bağımsız bölümlerle ilgili olarak yaptırılan su ve elektrik
abonelik işlemlerinde, zorunlu deprem sigortasının varlığı
ilgili kuruluşça kontrol edilir. Bu kontrol, gerektiği hâlde,
Kurum tarafından elektronik ortamda sağlanan bilgi ve olanaklar
ile yapılabilir.
(4) İkinci ve üçüncü fıkra hükümlerinin uygulanmasına ilişkin
usul ve esaslar, ilgili kurumların görüşü alınarak Müsteşarlık
tarafından belirlenir.
(5) Kurum, sigortanın yapılması ve düzenli olarak yenilenmesi
için zorunlu deprem sigortasının kapsamına giren bina ve
sitelerin yönetimleri ile kontrol uygulamaları geliştirebilir.
Sigortalının sorumluluğu
Madde 12 - (1) Malik
veya intifa hakkı sahibi, binanın ve her bir bağımsız bölümün
projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde
etkileyecek şekilde tadil edilmesine veya zayıflatılmasına karşı
gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
(2) Malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye aykırı
olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat
nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda,
sigortadan tazminat alma hakkını kaybeder.
Tarife ve talimatlar ile uygulama esasları ve genel şartlar
Madde 13 - (1)
Zorunlu deprem sigortasına ilişkin tarife ve talimatlar ile
azami teminat tutarı her yıl Bakan tarafından belirlenir ve
Resmî Gazetede yayımlanır. Sigorta primlerinin tespitinde;
binanın yüzölçümü, inşaat türü ve kalitesi, binanın üzerinde
bulunduğu arazinin zemin özellikleri, deprem riski ve benzeri
unsurlar değerlendirilir.
(2) Zorunlu deprem sigortası bulunan ve deprem nedeniyle hasar
gören binalara ilişkin tazminat, gerekli bilgi ve belgeler ile
hasar tespitinin tamamlanmasını müteakip en geç otuz gün içinde
ödenir.
(3) Zorunlu deprem sigortasına ilişkin uygulama usul ve esasları
ile sigorta genel şartları Müsteşarlık tarafından belirlenir. .
Yönetmelik
Madde 14 - (1) Bu
Kanunun uygulamasına ilişkin yönetmelikler bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulur.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 15 - (1)
25/11/1999 tarihli ve 587 sayılı Zorunlu Deprem Sigortasına Dair
Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 16 - (1)
15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler
Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair
Kanunun 29 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. "Zorunlu
deprem sigortası kapsamındaki binalar için, bu Kanundan ve
ilgili diğer mevzuattan doğan Devletin konut kredisi açma ve
bina yaptırma yükümlülükleri, zorunlu deprem sigortası
yaptırılmamış olmasının tespit edilmesiyle birlikte ortadan
kalkar."
GEÇİCİ MADDE 1
(1) Bu Kanunla mülga 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile
kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumunun aktif ve pasifleri ile
her türlü hak ve yükümlülükleri, hiçbir işleme gerek
kalmaksızın, bu Kanunla kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumuna
devredilmiş sayılır.
(2) Bu Kanunla mülga 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 7
nci maddesine göre Yönetim Kuruluna atanan üyelerden, aynı
maddenin (a) bendine göre atanan hariç diğer üyeler görev
sürelerinin sonuna kadar görevlerine devam eder.
GEÇİCİ MADDE 2
(1) Bu Kanunda belirtilen yönetmelik ve diğer düzenlemeler
yürürlüğe girinceye kadar, bunların düzenleyeceği konulara
ilişkin mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan
hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Müsteşarlık ile
teknik işletici arasında yapılan sözleşme, süresi sonuna kadar
devam eder.
Yürürlük
Madde 17 - (1) Bu
Kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 18 - (1) Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
|
|